اکثر مردم بر این موضوع واقفند که ورزش، بخش مهمی از نحوه زندگی است. ورزش منظم سلامت جسمی و عقلی را حفظ می کند و قادر است، خطر پیدایش بیماری های مزمن را کاهش دهد، امید به بقا را افزایش دهد و کیفیت زندگی را در طول سال‌های آینده بهبود بخشد. اگر ورزش را جزیی از برنامه روزمره خود نمایید، احتمالاً درخواهید یافت که انرژی بیشتری برای انجام فعالیت‌‌های روزانه معمول دارید.

فواید ورزش برای سلامتی

ورزش منظم برای بیشتر دستگاه‌های بدن سودمند است. به ویژه دستگاه قلبی ـ عروقی، دستگاه عضلانی ـ اسکلتی و دستگاه تنفسی. ورزش کردن همچنین با فراهم کردن انبساط خاطر، کاهش استرس و ایجاد تغییراتی که باعث بهبود خلق می‌شوند، برای سلامت ذهنی هم مفید است.

طرح‌ریزی برنامه ورزشی

برای مفید واقع شدن ورزش، باید مرتب ورزش کرد. توصیه می‌شود روزانه حداقل ?? دقیقه ورزش سبک ـ مثلاً پیاده روی سریع ـ و در حداقل ? روز هفته انجام شود. برای آمادگی جسمانی بیشتر یا برای کاهش وزن باید بیشتر ورزش کنید. باید به انجام دادن فعالیت‌هایی بپردازید که قلب و شش‌ها را به فعالیت وادارند (افزایش استقامت)، تحرک مفاصل را بهبود بخشند (افزایش انعطاف‌پذیری) و قدرت عضلانی را افزایش دهند. اگر تا به حال اصلاً به صورت مرتب ورزش نکرده‌اید یا از نظر سلامت مشکلاتی دارید، قبل از شروع مرتب ورزش با پزشک خود مشورت کنید.

ورزش کردن سالم و بی‌خطر

برای اجتناب از آسیب یا ورزش بیش از حد، اهداف واقع گرایانه ای برای خود معین کنید. اگر آمادگی جسمانی کافی ندارید، ورزش را به آرامی شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید. مراقب باشید که بیش از حد ورزش نکنید به طوری که احساس درد یا ناخوشی ننمایید. حتماً برای ورزش از کفش، لباس و تجهیزات محافظتی مناسب استفاده کنید. هرگاه که ورزش می کنید برای پیشگیری از کرامپ عضلانی و خشکی بدن و به حداقل رساندن خطر آسیب به بدن، ابتدا بدن را گرم کنید و در پایان هم به تدریج بدن را سرد کنید نه آن که ناگهان به ورزش خاتمه دهید. چنین برنامه‌ای مستلزم ورزشهای سبک هوازی مثل هروله کردن است که باید به دنبال آن یک رشته حرکات کششی عضلانی هم انجام داد. برای نمونه دست خود را بر روی زانوهای خود بگذارید تا بتوانید بدنتان را ثابت نگاه دارید. در حالی که لگن خود را حرکت می‌دهید، کمر خود را صاف نگاه دارید.

کشش لگن و ران

زانو بزنید و یکی از پاها را بر روی زمین و در جلوی خود بگذارید. لگن خود را به سمت پایین و جلو حرکت دهید به طوری که عضلات پشت ران کشیده شوند. همین کار را برای پای دیگر انجام دهید.

کشش کمر

زانو بزنید و روی پاشنه های خود بنشینید. بازوی خود را رو به بالای سر خود بکشید و به جلو خم شوید و کف دست خود را بر روی زمین بگذارید. بازو، سر و بدن خود را در یک امتداد نگاه دارید.

ورزش در سنین مختلف

اکثر افراد ـ در هر سنی که باشند ـ از ورزش بهره‌های جسمی و ذهنی مختلف می‌برند، ورزش علاوه بر بهبود کلی انعطاف‌پذیری، قدرت و استقامت، منافع متفاوتی برای افراد با گروه‌های سنی متفاوت دارد. در کودکان، ورزش به پرورش استخوان‌ها و عضلات قوی کمک می‌کند، توازن و هماهنگی حرکتی را بهبود می‌بخشد و نوعی سرگرمی هم است. در بزرگسالان، ورزش، خطر بیماری‌های قلبی را به حداقل می رساند، در افراد مسن، ورزش، فرایندهای همراه با پیری ـ مثل کاهش تراکم استخوان ـ را کند می‌کند و این افراد را قادر می کند تا مدت بیشتری توانایی حرکت خود را حفظ کنند. ورزش منظم به زنان باردار نیز کمک می کند تا بهتر از عهده‌ نیازهای دوران بارداری و زایمان برآیند.

فعالیت کودکان

بازی‌هایی چون فوتبال قادرند جنبه‌های مختلف جسمی کودک از قبیل قدرت، تعادل و هماهنگی و توازن حرکتی را بهبود بخشند. چنین بازی‌هایی موجب سرگرمی هستند و به کودک امکان می‌دهند تا از بین دیگر بازیکنان برای خود دوستانی بیابد.

زنان باردار

شنا کردن ملایم در دوران بارداری به شما این امکان را می‌دهد تا در حال که آب وزن بدن را تحمل می کند، به کشش عضلات و ورزش دادن آنها بپردازید.

افزایش سن

فعالیت‌هایی همچون پیاده‌روی با حفظ قدرت عضلانی و انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می کند تا آثار ناشی از افزایش سن کمتر شود.

ورزش کردن عکس عمل خوردن است ، با ورزش کردن کالری های خود را می سوزانید . در حقیقت بدن شما با سوزاندن کالری می تواند کار کند . این کالریها بدن را گرم ، قلب را درحال پمپاژ و خون را در حال گردش نگه می دارد . کالری های مصرف شده شما را در حال تحریک و تحرک نگه می دارد ، مثل پیاده روی ، کارکردن ، از پله بالارفتن و یا هر فعالیتی که انتخاب می کنید . هر چه بیشتر حرکت کنید بیشتر کالری می سوزانید ، در نتیجه بیشتر وزن از دست می دهید . با 1 مایل پیاده روی همانقدر کالری می سوزانید که با همان فاصله دویدن اما فقط از نظر زمان اختلاف دارد .

چگونه در روز کالری خود را بسوزانید :

- از پله بجای آسانسور استفاده کنید .

- اگر ماشین دارید کمی دور تر پارک کنید و تا محل کارتان قدم بزنید .

- بلند شوید و حرکت کنید . اگر پشت میز نشین هستید ، بلند شوید ، ورزش کششی انجام دهید و چند دقیقه ای در طول روز تحرک داشته باشید .

- قسمتی از ناهارتان را حذف کنید و یک پیاده روی تند انجام دهید .

- اگر در حال تماشای تلویزیون هستید از تنقلات استفاده نکنید بجای آن سعی کنید بایستید و حرکت کنید .

- بطور منظم ورزش کنید .

- اگر ورزش دوست دارید ، می توانید بیشتر کالری بسوزانید ، با یک دوست به یک کلاس مناسب بروید . شنا کنید یا به یک تیم ورزشی ملحق شوید . حتی اگر ورزش دوست ندارید بیشتر پیاده روی کنید . مردم جدید را ملاقات کنید ، تفریح کنید بعضی از ورزشهای بزرگ را انجام دهید .

- ورزش را فراموش نکنید خصوصاَ زمانیکه در سفر یا در تعطیلات هستید . یک دست کفش راحت و لباس راحت یا لباس شنا همراه داشته باشید . بجای ماشین سواری به پیاده روی تکیه کنید .

- اینکه چه ورزشی را انتخاب کرده اید اهمیت ندارد . بموقع و آهسته شروع کنید . در هفته اول یک مسافت خیلی کم راه بروید . هر هفته مسافت را اضافه کنید تا اینکه خوب خسته شوید . اگر مشکل بهداشتی دارید ، ابتدا با پزشک خودتان مشورت کنید . ورزش کردن بیشتر از سوزاندن کالری اهمیت دارد . برای اغلب مردم ورزش تفریح است . به استرس کمک می کند و شما را در یک وضعیت خوب جسمی و روحی نگه می دارد . ورزش باعث احساس نشاط می شود و انرژی بیشتری می دهد . پس یک فعالیت مناسب که علاقمندید پیدا کنید تا مناسب زندگی تان باشد .

شدت تمرین در راه رفتن چه حدی باشد ، با چه سرعتی راه برویم ؟

بهترین و ساده ترین راه کنترل آن گرفتن نبض و شمارش آن است . اگر قلب شما سالم باشد و ناراحتی یا مشکلی نداشته باشید مناسب ترین ضربان قلب در راه رفتن بایستی 120 تا 130 بار در دقیقه باشد ، این یک حد متوسط و مطلوب است ، ولی برای افراد جوانتر و یا با آمادگی کامل بدنی اگر کمی بیشتر شود نیز اشکالی ندارد ، و برعکس برای افراد مسن 100 تا 110 بار در دقیقه و برای افراد که مبتلا به ناراحتی های قلبی هستند این تعداد حتماَ بایستی توسط پزشک معالج تعیین شود . به هر حال اگر نبض در حین پیاده روی کنترل و شمارش نشود معلوم نخواهد شد که شدت تمرین در چه حدی است برای بهره مند شدن از ورزش پیاده روی بایستی نبض را در حدود ارقام ذکر شده (120-130در دقیقه) نگهداشت .

گرفتن نبض با ثانیه شمار با ساعت مچی در حین راه رفتن امکان پذیر است . در یک لحظه بایستید و نبض زیر گلو و یا مچ دست را گرفته برای 6 ثانیه بشمارید و عدد حاصل را در 10 ضرب کنید ، و بدین طریق تعداد نبض شما در حین تمرین راه رفتن بدست خواهد آمد .

مسافت و مدت راه رفتن چقدر باید باشد ؟

برای کسانی که پیاده روی را بعنوان یک ورزش انتخاب می کنند و مبتدی هستند پیشنهاد می شود که در ابتدا بر 10 دقیقه راه رفتن تاکید داشته باشید و خیلی آرام راه بروید . به مسافت و شدت ضربان نبض کاری نداشته باشید . کم کم که بدن شما به آمادگی نزدیک می شود بایستی به مسافت و شدت تمرین نیز توجه نمائید ، 3،4،5 کیلومتر مقدار مسافتهای پیشنهادی است که بایستی سه بار در هفته تکرار شوند ، ابتدا 3 کیلومتر و هفته های بعد 4 کیلومتر و بالاخره وقتی که به آمادگی جسمانی رسیدید 5 کیلومتر راه رفتن را انتخاب کنید (حدود 30 دقیقه )

پیاده روی بعنوان یک ورزش موثر بستگی به مسافت ، زمان و مهمتر از همه شدت تمرین (سرعت پیاده روی) و ضربان نبض دارد . پیاده روی بدون خرج و بدون وسیله و امکانات ، در دسترس همه مردم قرار دارد .

چه اهدافی در یک جلسه کامل تمرینات ورزشی وجود دارد ؟

1. آماده کردن بدن برای تحمل فشار تمرینات (گرم کردن)

2.بهبود استقامت عمومی بدن که شامل دستگاه گردش خون (قلب و عروق ) و دستگاه تنفس می باشد .

3.تقویت گروههای مختلف عضلات بدن (تمرینات قدرتی )

4.جنبش پذیر کردن مفاصل (افزایش دامنه حرکت در مفاصل)

5. انعطاف پذیری عضلات بدن

6. بهبود سرعت حرکات بدن

7. بهبود چابکی

8. بهبود تعادل

9. بهبود توان هماهنگی کار عصبی و عضلانی

10. برگشت بدن به حالت اولیه

در یک جمع بندی موارد بالا یکی شده و بدین شکل در یک جلسه تمرینی خلاصه می شود . گرم کردن ، تمرینات استقامتی عمومی ، تمرینات قدرتی ، تمرینات سرعتی ، تمرینات چابکی ، تمرینات تعادلی و تمرینات هماهنگی برگشت به حالت اولیه . معمولاَ از یک جلسه تمرین (یک ساعته) ممکن است همه اهداف و حرکات مورد نظر انجام نشوند ، ولی می توان در جلسه تمرین همراه با بخشهایی که حتماَ بایستی در هر جلسه اجرا شوند یک مورد از موارد دیگر را نیز انجام داد .

دستورالعمل ورزش :

تمرینات را شروع کنید . ورزش وقت زیاد و سعی زیادی نمی خواهد . ورزش کردن 3 بار در هفته برای 30 دقیقه می تواند باعث شود که احساس کنید یک فرد جدیدی هستید . انرژی بیشتری بدست می آورید . شما کمتر احساس سفتی و خشکی می کنید و بهتر می توانید از عهده استرسهای روزانه برآئید . قدرتتان افزایش یافته و سخت و طولانی تر می توانید کارکنید و حتی خوابیدن شما راحت تر می شود . عضلانتان محکم می شود و وزن و کالریهای اضافی را می سوزانید . بدن شما یک ماشین می شود که خوب کار می کند و تنظیم شده است که مدیون ورزش است .

منافع ورزش به اینجا ختم نمی شود . ورزش کمک می کند تا با بیماریهای قلبی و مشکلات بهداشتی رایج مقابله کنید . این یک حقیقت است . یک قلب سالم یعنی یک زندگی سالمتر . بنابراین به همین دلایل بهداشت قلب باید ورزش کنید . توجه کنید آیا :

- فشار خون شما بالاست ؟ آن را پایین آورید با ورزش منظم ، کنترل وزن ، یک رژیم کم سدیم و در صورت لزوم درمان صحیح

- هنوز سیگار می کشید ؟ آن عادت را بطور شایسته پس بزنید : شما برای بهبودی، مصرف سیگار را قطع کنید . ورزش به شما کمک می کند راحت سیگار را ترک کنید .

- سطح کلسترول خون شما همچنان بالاست ؟ ورزش می تواند بعنوان قسمتی از برنامه شما آن را کاهش دهد . فعالیت بدنی کمک می کند سطح کلسترول LDL را پایین تر آورید و در حالیکه HDL بیشتر ساخته می شود .

-اضافه وزن دارید ؟ ورزش کردن و یک رژیم کم کالری کمک می کند وزن اضافی را کم کنید . اگر هم در وضعیت مطلوب هستید کاری کنید که در همین وضع باقی بمانید . از دست دادن وزن کمک می کند که فشار خون و کلسترول خون را هم پایین تر آورید .

بدون وجود تماشاگر ورزش و رقابت مدرن وجود نخواهد داشت یکی از مهمترین مسائل تاثیرگذار در رقابت های وررزشی تماشاگران ورزش هستند که تاثیرات مهم و همه جانبه ای بر نتایج بازی ، میزان پرخاشگری ، سرمایه گذاری در ورزش ، تبلیغات ورزش و غیره دارند . شاید اگر تماشاچی را از رقابت های حرفه ای ورزش حذف کنیم ، کسی حاضر به رقابت نباشد و در نتیجه تمام مسائل حاشیه ای آن نیز از بین خواهد رفت . از طرف دیگر تماشا چیان در یک ارتباط تنگاتنگ و عاطفی دو جانبه با تیم ها و ورزشکاران قرار دارند . موفقیت و شکست فردی در نظر گرفته شده و به همان میزان تولید اضطراب ، احساس حقارت یا غرور خواهد کرد .

بسیارند افرادی که بخاطر شکست تیم مورد علاقه شان دست به خود کشی و پرخاشگری زده اند . این مسئله نقش تاثیرگذار تماشاچیان را بیش از پیش حساس و در خور توجه می نماید . هزاران تماشا چی در ورزشگاههای مختلف برای ورزشکاران تقویت مثبت و منفی فراهم می نمایند .

اثرات انگیزشی تماشاچیان از مهمترین مواردی است که در بحث تاثیرات آنها می توان به آن پرداخت . تشویق های پیاپی و مصمم تماشا چیان مشتاق بر روی سیستم عصبی و سیستم خود مختار تاثیر گذاشته و باعث بوجود آمدن تغییرات هورمونی و تحریک عضلات ، فشار خون ،ضربان قلب و غیره خواهد شد . در این فرایند با افزایش ترشح آدرنالین و نورآدرنالین سوخت کافی تامین می شود و ورزشکاران از حداکثر توان و نیروی خود بهره می گیرند .

نتایج تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد که وقتی یک مهارت ورزشی بخوبی یاد گرفته شود اجرای آن مهارت در حضور تماشاچی بهتر صورت خواهد گرفت . این امر بخاطر فراهم آمدن میزان انگیزه و انرژی لازم بخاطر فعالیت سیستم خود مختار دستگاه عصبی صورت می گیرد .

از طرف دیگر وقتی یک مهارت بخوبی یاد گرفته نشود ، صرف وجود تماشاچی نه تنها تاثیر مثبت در اجرای آن ندارد بلکه زیانبار نیز می باشد . همچنین یادگیری و تمرین مهارت های مختلف ورزشی با حضور تماشاچی صدمه می بیند . وقتی یک مهارت آموخته شده و بکرات تمرین شد ، پاسخی است که آموخته شده و حضور تماشاچی انگیزه و انرژی بیشتری را برای ورزشکار فراهم خواهد ساخت اما در شرایط آموزشی افزایش فعالیت سیستم خودمختار مخل یادگیری خواهد بود.

از جنگ در 1965 با انتشار فرضیه آسان سازی اجتماعی به بیان این مطلب پرداخت . بر طبق فرضیه او حضور تماشاچی به یادگیری صدمه می زند ولی انجام بازی را بهتر می کند .

بدنبال طرح این فرضیه تحقیقات مختلفی بمنظور بررسی آن شکل گرفت و صحت آن را مورد تایید قرار داد . البته مسئله حضور تماشاچی را نمی توان با حضور صرف تماشاچی تعیین کرد . تماشاچی بی تفاوت یا تماشاچی غیر متخصص تاثیرات خیلی کمی نسبت به تماشاچیان ارزیاب و متخصص دارند . وقتی عده ای تماشاچی بصورت اتفاقی بدون قصد ارزیابی و قضاوتت به تماشای یک بازی می پردازند ، تاثیرات انگیزشی ناچیزی در ورزشکاران ایجاد خواهد کرد . “ کوترل ” در این ارتباط می گوید : “ به نظر نمی رسد که حضور صرف دیگران میزان انگیختگی را افزایش دهد .

من به فرآیند دیگری در پیش بینی نتایج مثبت یا منفی معتقد هستم ، حضور دیگران تاثیرات انرژی زایی بر بازی ندارد و حضور آنها فقط ایجاد کننده انتظارات مثبت یا منفی است . یکی از مشکلاتی که در ارتباط با تحقیقات زمینه روانشناسی ورزش وجود دارد این است که نتایج آن را نمی توان در مورد همه ورزشها و همه افراد صادق دانست . بسیاری از فرضیه ها و نظریه ها تنها ممکن است در یک رشته و یا در مورد بعضی از افراد صادق باشد و این امر بهره گیری از نتایج بدست آمده را دشوار می سازد. بنظر می رسد که باید در همه موضوعات این زمینه تحقیقات گسترده و همه جانبه ای صورت گیرد و تاثیرات مختلف و افراد گوناگون مورد بررسی قرار گیرد .

یکی دیگر از زمینه های تاثیرگذار حضور تماشاچی داشتن امتیاز میزبانی مسابقات است . میانگین نتایج بازیها نشان می دهد که معمولا از مجموع مسابقات انجام شده در زمین خودی موفقیت بیشتری نصیب تیم ها می شود تا باخت ، و از مجموع بازی های خارج از موطن میزان باخت بیشتر است ، که البته این امر در مورد تیم های هم سطح عینیت می ییابد.

نتایج تحقیقات نشان می دهد که عموما تیم های میزبان موثرتر و موفق تر از تیم های میهمان هستند . همچنین داشتن سابقه برد و موفقیت نیز به عنوان یک عامل تاثیر گذار مثبت در نظر گرفته می شود . داشتن امتیاز میزبانی و بازی کردن در زمین خود ، بر بازی کردن در جاهای دیگر برتری دارد . این امتیاز بمنزله یک عامل تاثیر گذار روانی است و به تنهایی نمی تواند بمنظور نتیجه گرفتن از بازی قابل اعتماد باشد .

وقتی یک تیم خودی در مقابل یک تیم بیگانه بازی می کند میزان انسجام تیم و عاطفه و حمایت تماشاگر و بعبارت کلی تر میزان اعتماد ، امنیت و همکاری در “ درون گروه ” افزایش می یابد و همگی عوامل در جهت بردن و موفقیت د رمقابل تیم “ برون گروه ” بسیج می شود ، و بدین سبب نتایج بدست آمده رامی توان حاصل تلاش تیم و حمایت های روانی و عاطفی تماشاگران و علاقمندن دانست .

در این شرایط هر یک از افراد “ درون گروه ” بخاطر موفقیت بدست آمده احساس ارزش و غرور خواهد کرد و در برابر شکست و ناکامی ، احساس بی لیاقتی یا شکست را تجربه خواهند کرد .

بیان خلاصه و نتیجه گیری

1. یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در مسابقات و رقابتهای ورزش تماشاگران هستند .

2. بدون وجود تماشاگر ، ورزش و رقابت مدرن وجود نخواهد داشت .

3. ورزشکاران از جهات مختلف حتی از جنبه اقتصادی نیز به تماشاگران وابسته هستند .

4. حضور تماشاگران باعث اجرای بهتر مهارت یادگرفته شده شود اما به یادگیری مهارت جدید صدمه می زند .

5. صرف حضور تماشاچی تاثیرات آسان سازی ندارد بلکه قوه ارزیابی و قضاوت تماشاگران است که این تاثیرات را به آنها می بخشد.

6. داشتن امتیاز میزبانی و سابقه برد و موفقیت دو عامل روانی تاثیر گذار در وقایع ورزش است که بمنزله یک برد و موفقیت در نظر گرفته می شوند .

1- داشتن فعالیت بدنی هزینه بالایی دارد . نیاز به وسیله ، کفش و لباس مخصوص دارد .

گاهی باید هزینه پرداخت تا ورزش کرد .

فعالیت بدنی را می توان هر جا و بدون هیچ وسیله ای انجام داد . جا به جا نمودن لوازم ، چوب ، کتاب ها و کودکان به عنوان فعالیت بدنی تکمیلی معادل بالا رفتن از پله ها می باشند . پیاده روی به عنوان فعالیتی که بیشتر از هم انجام می شود و بیش از همه توصیه نیز می شود کاملاً بی نیاز از این موارد است . بیشتر مناطق شهری دارای پارک ، آب نما یا پیاده روهایی ایده آل برای پیاده روی ، دویدن یا ورزش و بازی هستند . نیازی نیست برای این کارها به باشگاه ، استخر یا سایر مکان های ورزشی مراجعه کرد .

2- سرم خیلی شلوغ است . فعالیت بدنی وقت زیادی می برد .

حداقل 30دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هر روز برای بهبود و حفظ سلامتی توصیه می شود . البته این به معنای قطع فعالیت بدنی پس از نیم ساعت نمی باشد . بیشتر فعالیت ها را می توانید با کارهای روزمره مثل محل کار ، مدرسه ، خانه یا بازی و تفریح ممزوج کنید . بیشتر فعالیت ها را می توانید با امور روزانه خود انجام دهید :10 دقیقه پیاده روی سریع،3باردر روزیا20 دقیقه درابتدای صبح و10 دقیقه در طول روز. حتی اگر مشغله شما زیاد باشد باز هم می توانید 30 دقیقه فعالیت در روز را به برنامه هایتان اضافه کنید .

3- کودکان طبیعتاً دارای تحرک بالایی هستند و به ندرت یک جا می نشینند . نیازی به صرف وقت و انرژی برای آموختن چیزهایی در مورد فعالیت بدنی به آنها نیست . به اندازه کافی فعال هستند .

مطالعات اخیر در مورد کودکان سراسر جهان نشان داده که آنها در مناطق شهری فقیر در حال غیرفعال شدنند . وقت و منابع مصروف برای آموختن ورزش به آنها قطع می شود و بازیهای کامپیوتری تلویزیون جای تفریحات فعال آنان را می گیرد . تخمین زده که در بسیاری از کشورهای چه توسعه یافته و در حال توسعه بیش از 3/2 جوانان از تحرک بدنی ناکافی برخوردارند . فعالیت بدنی ناکافی در کودکان می تواند عواقب طولانی مدتی روی سلامتی به جای بگذارد .

فعالیت بدنی منظم باعث فواید جسمی ، روحی و اجتماعی بسیاری برای جوانان می شود . فعال بودن به صورت بالقوه باعث کمک به جوانان و کودکان در داشتن استخوانها ، عضلات و مفاصل سالم می شود . وزن بدن را تنظیم کرده و چربی را کاهش می دهد و عملکرد موثر قلب و شش ها را فراهم می کند .

بازی ، ورزش و سایر فعالیتهای بدنی این فرصت را به جوانان می دهد که ابراز وجود کنند ، خودشان را باور کنند و موفقیت و همکاری جمعی را تجربه کنند . همچنین اینها کمک می کنند تا از اضطراب و افسردگی پیشگیری شود .

انجام ورزش و فعالیت های بدنی هدایت شده و منظم می تواند پذیرش سایر رفتارهای بهداشتی نظیر پرهیز از سیگار ، الکل و مواد مخدر و رفتارهای خشن را تسریع کند . الگوهای فعالیت بدنی که در کودکی ودوران بلوغی کسب می شوند بیشتر در طول زندگی باقی می مانند و پایه ای برای زندگی فعال و سالم هستند .

فواید فعالیت بدنی

فواید فعالیت بدنی منظم برای سلامت بسیار است . حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط ، مثلا" پیاده روی سریع ، برای بدست آوردن بسیاری از این اثرات کافی است . اگر چه ، با افزایش سطح فعالیت ، فواید آن نیز افزایش می یابد .

فعالیت بدنی منظم :

خطر مرگ و میر قبل از بلوغ را کاهش می دهد .

خطر مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی یا سکته مغزی را کاهش می دهد که مسؤول یک سوم تمام مرگ ها هستند .

خطر ایجاد بیماری قلبی یا سرطان روده ها را تا 50% کاهش می دهد .

خطر ابتلای به دیابت نوع 2 را 50% کاهش می دهد .

کمک می کند تا احتمال ابتلای به فشار خون بالا را که یک پنجم جمعیت بالغ دنیا را گرفتار کرده کاهش یابد .

به پیشگیری یا کاهش استئوپروز کمک می کند ، خطر شکستگی لگن را تا 50% در زنان کاهش می دهد .

خطر ایجاد دردهای ناحیه کمر را کاهش می دهد .

باعث ترفیع سلامت روحی و روانی می شود . اضطراب ، استرس و احساس افسردگی و تنهایی را کاهش می دهد .

کمک می کند تا از عادات خطرناک مثل مصرف سیگار ، الکل و سوء استفاده از مواد مخدر و رژیم غذایی بد و خشونت مخصوصا" در کودکان و نوجوانان جلوگیری شود .

کمک می کند تا وزن بدن را تنظیم کرده و خطر چاقی را 50% نسبت به افرادی بی تحرک کاهش می دهد .

کمک می کند تا استخوانها ، عضلات و مفاصل سالمی داشته باشیم و افراد دچار حالات ناتوان کننده مزمن را از نظر قدرتی تقویت می کند .

می تواند به درمان حالت های دردناک مثل کمردرد و زانو درد کمک کند .

همه ما میدانیم که فعالیت بدنی – مثل پیاده روی ، دوچرخه سواری و بازیهای مختلف باعث می شود شما احساس خوبی داشته باشید ولی فعالیت بدنی منظم فواید بسیار دیگری نیز دارد . این کار نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت می شود ، بلکه اثرات مفید اقتصادی و اجتماعی خود را دارد . فعالیت بدنی منظم به کشورها و اقتصاد کمک می کند تا هزینه های مراقبت های بهداشتی کاهش یابد ، تولید افزایش یابد ، مدارس بهتر شوند ، غیبت از محل کار و تعویض شغل کمتر شود و مشارکت در ورزش و تفریحات سالم افزایش یابد . در بسیاری کشورها ، هزینه های بهداشتی به علت نبود فعالیت بدنی و چاقی بالاست .

از بین کلیه راه هایی که برای تناسب اندام انتخاب می کنیم، «پیاده روی» آسان ترین، مطمئن ترین و ارزان ترین راه است. پیاده روی در یک روز خوب و با یک همراه خوب، برای رسیدن به مقصدی که 6 یا 7 کیلومتر با شما فاصله دارد، بسیار لذت بخش خواهد بود. خیابان های خلوت و سرسبز شهر، پارک ها، جاده های جنگلی یا قدم زدن پیاپی در اطراف حیاط مدرسه، مکان های خوبی برای پیاده روی و لذت بردن از مناظر اطراف است. در یک روز کاری و پر مشغله یا پس از انجام یک کار خسته کننده در یک روز تعطیل یا برای رفع کسالت، پیاده روی بهترین روش برای رفع خستگی و بهبود حال شماست.

انرژی ای که شما با انجام 2 کیلومتر پیاده روی تند (با سرعت 5 تا 6 کیلومتر درساعت) می سوزانید، تقریباً با انرژی ای که صرف دویدن آرام در مسافت 5/1 کیلومتر می شود، مساوی است و اثرات مفید یکسانی بر تناسب اندام و سلامتی شما دارد. طی یک تحقیق که اخیراً در دانشگاه هاروارد صورت گرفته، نشان داده شده که حتی آرام راه رفتن (با سرعت 3 کیلومتر در ساعت) فوایدی برای سلامتی بدن دارد. بدین ترتیب که با تحقیق روی چهل هزار زن متوجه شدند، حتی یک ساعت پیاده روی در هفته موجب کاهش خطر بیماری های قلبی-عروقی شده و هر چه شدت و میزان این فعالیت بیشتر باشد، اثرات مفید آن نیز بیشتر است .

چگونه می توانیم از پیاده روی های خود نتیجه بهتری بگیریم

*سعی کنید هر روز حداقل برای مدت نیم ساعت پیاده روی تند انجام دهید یا چهار بار در هفته و هر بار به مدت یک ساعت. اگرشما فردی 75 کیلویی باشید و با سرعت زیاد به مدت یک ساعت در زمین مسطحی پیاده روی کنید، 300 کالری انرژی می سوزانید و اگر هر روز همین برنامه را اجرا کنید 1100 کالری انرژی در هفته می سوزانید که برای تناسب اندام و سلامت قلب و عروق شما بسیار مفید است.

* تلاش کنید هرچه قدر می توانید مسیرهایی را که باید بروید، پیاده روی کنید. برای رفتن به طبقات بالا از پله ها بروید و از آسانسور استفاده نکنید( به شرطی که پادرد نداشته باشید). برای رفتن به منزل دوستی که زیاد دور نیست پیاده بروید و برای رسیدن به محل کار، همه ی راه یا بخشی از مسیر را پیاده طی کنید.

* یک روش خوب دیگر : اگر یک دستگاه قدم شمار دارید، ابتدا ببنید چند قدم در روز برمی دارید. در مرحله اول 3000 قدم و در مرحله بعد 5000 قدم در روز را انتخاب کنید. برای رسیدن به سلامت بهتر و فعالیت بیشتر، علاوه بر پیاده روی روزانه مقداری هم نرمش در منزل یا محل کار انجام دهید.

* اگر می خواهید سریع تر راه بروید، به جای برداشتن قدم های بلند، قدم هایتان را کوتاه و سریع تر بردارید. اگر قدم های بلندی بردارید، کشیدگی و فشار وارده بر ساق پا و کف پای شما بیشتر می شود.

* از کفش مناسب استفاده کنید. کفش هایی بپوشید که نرم هستند و به راحتی تا می شوند. "کفش پیاده روی" کف قابل ارتجاعی دارد و مانع لق خوردن پا در کفش می شود. ولی معمولاً هر کفش راحت و سبکی با پاشنه کوتاه مناسب است.

* دست هایتان را تکان دهید. این یک حرکت خوب است. دست ها را از آرنج 90 درجه تا کنید و از شانه مثل دونده های حرفه ای تکان دهید. هنگامی که دست به عقب می رود، باید به حدی برسد که انگار می خواهید کیف پولتان را از جیب پشت در آورید. در هنگام آمدن دست به جلو، مچ باید نزدیک وسط قفسه ی سینه برسد. هر دستی را با پای مخالف آن حرکت دهید، بدین صورت که دست راست با پای چپ، عقب و جلو برود و دست چپ با پای راست. مچ ها را صاف نگه دارید و آرنج ها را نزدیک بدن نگه دارید وعضلات دست را سفت نکنید. تکان دادن مداوم و شدید دست ها با این حالت، موجب فعالیت بیشتر و سوختن 5 تا 10 درصد انرژی بیشتر نسبت به حالت معمولی می شود.

* سرعت پیاده روی را دوره ای تنظیم کنید. مثلاً 1 یا 2 دقیقه با سرعت زیاد، و 3 یا 4 دقیقه با سرعت کم پیاده روی کنید یا 5/1 کیلومتر سریع و 3 کیلومتر آرام پیاده روی کنید.

* مکان های متفاوتی را برای پیاده روی انتخاب کنید. پیاده روی بر روی چمن و سنگ ریزه باعث می شود انرژی بیشتری نسبت به پیاده روی بر روی یک سطح صاف و سفت مصرف کنید و اگر با سرعت یکسان در شن نرم و در یک مسیر صاف قدم بردارید، با پیاده روی در شن نرم، نسبت به مسیر هموار 50 درصد بیشتر انرژی می سوزانید.

*از تپه ها بالا و پائین بروید.بین پیاده روی، برای ایجاد تنوع و انجام نرمش و فعالیت بیشتر از چند تپه بالا و پائین بروید. زمانی که از تپه بالا می روید کمی به جلو خم شوید و زمان پائین آمدن که کمی مشکل تر است، قدم های کوتاه بردارید و زانوها را کمی خم کنید تا دچار خستگی عضلات نشوید.

* از یک چوب دستی استفاده کنید. استفاده از یک چوب دستی موجب تعادل بیشتر خصوصاً برای افراد مسن می شود. برای ورزش بیشتر بالاتنه از یک چوب دستی مخصوص پیاده روی که در لوازم ورزشی ها موجود است و انتهای آن لاستیک دارد، استفاده کنید.

زمانی که چوب دستی در دست راست شماست، آن را با پای مخالف (پای چپ) جلو ببرید و انتهای آن را همزمان با برخورد پاشنه ی پای مخالف به سطح زمین، بر روی زمین بگذارید. استفاده از چوب دستی موجب می شود که عضلات سینه و دست تحرک بیشتری داشته باشند و از فشار وارده بر زانوها کاسته شود. اندازه چوب دستی باید با قد شما تناسب داشته باشد.

* در صورت تمایل می توانید در حین پیاده روی باری را حمل کنید، ولی با دقت. اگر باری در دست داشته باشید، درهنگام پیاده روی انرژی بیشتری می سوزانید، فقط باید مراقب باشید که فشار آن به گونه ای نباشد که دچار خستگی عضلات دست و کتف شوید. همچنین افراد دچار فشار خون بالا و بیماران قلبی، در هنگام راه رفتن نباید چیزی در دست داشته باشند. اگر می خواهید باری را حمل کنید از وزن کم - مثلاً نیم کیلو- شروع کنید و به تدریج بارهای سنگین تری بردارید، البته باری را که با دست حمل می کنید نباید خیلی سنگین و بیشتر از 10 درصد وزن شما باشد.

سالم و تندرست باشید.

 

اگر شما اضافه وزن ندارید، ممکن است مایل باشید عضلات ران ها  و شکم تان را تقویت کنید تا زیباتر شوید. شما می توانید یک شکم سفت و عضلانی داشته باشید، فقط اگر به مدت شش یا هشت هفته ورزش های ساده ی آئروبیک (AEROBIC) مثل پیاده روی و دوچرخه سواری را انجام دهید.

این نکته را در نظر داشته باشید که برای داشتن یک بدن زیبا حتماً نیازی ندارید که عضو باشگاه خاصی باشید یا از دستگاه های ورزشی استفاده کنید. ورزش باید جزئی از زندگی روزمره ی شما باشد.

ورزش منظم علاوه بر آثار مفیدی که روی وزن و سیستم قلبی- عروقی  شما دارد، می تواند موجب شکل دادن و تناسب اندام شما هم شود.

داشتن یک اندام زیبا احساس خوبی به شما می دهد و سبب می شود کار خود را بهتر انجام دهید، انرژی بیشتری برای انجام کارها داشته باشید و در عین حال بسیاری از استرس های موجود در محیط کاری را هم کم می کند.

در اینجا ما به بعضی از ورزش هایی که به تناسب اندام شما کمک می کنند، اشاره می کنیم.

دراز و نشست

برای اینکه یک شکم صاف و عضلانی داشته باشید، توصیه می کنیم روزانه 30 عدد دراز و نشست بروید. به این صورت که روی زمین به پشت دراز بکشید و گودی کمر خود را کاملاً به زمین بچسبانید. دست های خود را پشت سر بگذارید و سپس بدون اینکه به گردن خود فشار آورید و کمرتان از زمین جدا شود، شانه های خود را از زمین بلند کنید.

ورزش های آئروبیک

همان طور که می دانید این گونه ورزش ها برای تقویت سیستم قلبی-عروقی و همچنین کاهش وزن  مناسب است. از جمله ی این ورزش ها می توان به پیاده روی تند، دویدن ، طناب زدن، دوچرخه سواری  و شنا  اشاره کرد.

پیاده روی

ساده ترین نوع ورزش است. این نوع ورزش موجب سلامت نگاه داشتن قلب و ریه ی شما می شود.

همچنین به کاهش کلسترول خون، کمک می کند و از استئوپروز یا پوکی استخوان  در افراد سالمند  جلوگیری می کند.

پیاده روی روی زمین صاف، حتی برای افرادی که درد زانو  یا کمر دارند هم مناسب است و فشار نامناسبی روی مفاصل آنها وارد نمی کند.

پیاده روی در کنار ساحل و روی شن موجب شکل دادن به عضلات ساق پا می شود.

پیاده روی بر روی زمین شیب دار، علاوه بر زیبا ساختن عضلات ساق، سبب خوش فرم شدن عضلات ران هم می شود.

اگر مفاصل شما سالم هستند و شرایط بدنی شما اجازه می دهد، سعی کنید به نرمی بدوید. دویدن موجب می شود عضلات شما سریع تر و بهتر فرم بگیرند. سعی کنید با یکی دو تا از دوستانتان بدوید، چون این کار شما را برای دویدن بیشتر تحریک می کند.

ورزش کمر

این ورزش سبب باریک کردن کمر و شکل دادن به عضلات لگن شما می شود. پاهای خود را کمی بیشتر از عرض شانه ها باز کنید. دست راست خود را به سمت بالا ببرید و به سمت چپ خم شوید. سپس این کار را در جهت عکس انجام دهید. این کار را تا جایی که قدرت و تحمل دارید، تکرار کنید.

خم شدن از ناحیه کمر

این کار موجب باریک شدن کمر، شکل دادن به عضلات لگن و داخل ران ها و قدرتمند کردن ساق پاها می شود. یک پای خود را از سطح زمین بالاتر بگذارید، به طوری که حداقل با پای دیگر شما یک زاویه 90 درجه داشته باشد. سپس در حالی که از ناحیه ی کمر خم می شوید، سعی کنید با دست نوک انگشتان پای خود را بگیرید. زانوهای شما نباید در این حرکت خم شوند.

نکات مهم قبل و بعد از شروع ورزش

یادتان باشد که قبل از انجام حرکات ورزشی خصوصاً حرکات کششی، ابتدا باید بدن خود را گرم کنید. گرم کردن بدن موجب می شود که جریان خون کم کم در عضلاتی که ورزش می کنند، زیاد شود و در نتیجه از آسیب عضلات جلوگیری می کند.

توصیه می شود برای جلوگیری از آسیب عضلانی، قبل و بعد از ورزش از حرکات کششی استفاده شود. این کار حتی دردهای عضلانی  بعد از ورزش را هم کاهش می دهد. حرکات کششی را انجام دهید و هر کدام از حرکات و کشش ها را به مدت 30 ثانیه نگه دارید.

هنگام انجام این حرکات حتماً نفس های عمیق بکشید تا اکسیژن کافی در دسترس عضلات قرار گیرد.

قبل از انجام ورزش، این حرکات را برای گرم کردن بدن خود انجام دهید:

مانند یک گربه دست ها و پاهای خود را بکشید و به مدت 30 ثانیه نگه دارید. بعد از اتمام ورزش هم برای اینکه بتوانید دمای بدن خود و ضربان قلب را به حالت عادی برگردانید، باز این حرکات کششی را انجام دهید. این حرکات از گرفتگی عضلات و ایجاد درد بعد از ورزش جلوگیری می کنند.

نفس کشیدن را هنگام حرکات کششی فراموش نکنید.

چه مقدار و چه مواقعی ورزش کنیم؟

هرچه بیشتر و هر زمان که می توانید، ورزش کنید. شما می توانید 4-3 مرتبه در هفته وهر بار به مدت نیم تا یک ساعت و یا حتی اگر می توانید بیشتر، ورزش کنید.

اگر اضافه وزن دارید، هفته ای 5 بار و هر بار 45 دقیقه ورزش های آئروبیک را انجام دهید. کمتر ازاین میزان، برای کاهش وزن فایده ای ندارد. ورزش آئروبیک را متناسب با سن و شرایط بدنی خودتان انتخاب کنید. بعضی ها قادر هستند بدوند یا دوچرخه سواری کنند و بعضی فقط می توانند پیاده روی کنند.

برنامه ریزی برای موفقیت

همیشه باید برای هدفی که دارید، برنامه ریزی داشته باشید و این برنامه ریزی باید بلند مدت باشد.

باید بدانید هدف شما کاهش وزن است یا اینکه شما اضافه وزن ندارید و می خواهید اندامی زیبا داشته باشید.

یادتان باشد برای رسیدن به چنین اهدافی باید شیوه ی زندگی و تغذیه ی خود را عوض کنید.

اینها اهدافی بلند مدت هستند و شما نباید انتظار داشته باشید که خیلی زود به این اهداف برسید.

شاید تغییرات آن قدر اندک باشند که شما را ناامید کنند، ولی اگر برنامه داشته باشید، این را بدانید که با همین تغییرات اندک است که به اهداف بزرگ خود دست می یابید.

 

در این مطلب به شما خواهیم گفت که ورزشکاران شنا در میان وعده ، قبل از مسابقه و در طی تمرین و مسابقه چه غذاهایی را باید مصرف کنند.

میان وعده ها :

شناگران به ویژه شناگرانی که مستعد کاهش وزن سریع هستند، بهتر است، علاوه بر مصرف سه وعده ی اصلی غذایی، یک میان وعده قبل از ظهر (بین صبحانه و ناهار) و یک میان وعده ی دیگر در عصر برای خود در نظر بگیرند. این میان وعده ها حدود 600- 500 کیلو کالری انرژی دارند، و بهترین مواد غذایی برای این میان وعده ها مواد غذایی کربوهیدراتی هستند. کربوهیدرات مصرفی در این وعده ها به حفظ قند خون کمک کرده و موجب جایگزینی هر چه سریع تر گلیکوژن از دست رفته ی عضلات در طی ورزش می شوند.

مصرف نوشیدنی های ورزشی در طی مسابقه و تمرین می تواند قند خون را در حد مطلوب حفظ نماید. با مصرف این نوشیدنی های کربوهیدراتی، مواد قندی لازم جهت انقباض عضلانی تامین می شود. این امر موجب می شود که توان ورزشکاران تا مراحل پایانی یک مسابقه حفظ گردد. علاوه بر این، مصرف کربوهیدرات در طی ورزش موجب صرفه جویی در مصرف ذخایر گلیکوژن عضلات گردیده و ورزشکار را قادر می سازد تا در دوره های بعدی مسابقات نیز به خوبی شنا کند. میزان کربوهیدرات موجود در این نوشابه ها می باید بین 7- 6 درصد (15- 14 گرم به ازای هر 240 میلی لیتر) باشد. میزان مصرف آن ها نیز بین240- 120 میلی لیتر برای هر20 دقیقه فعالیت بدنی متغیر است. لازم به ذکر است یک لیوان معمولی، حدود 240 میلی لیتر گنجایش دارد.

وعده ی غذایی قبل از مسابقه:

بر خلاف عقیده ی رایج، وعده ی غذایی قبل از مسابقه، تامین کننده ی اصلی انرژی برای مسابقه نیست. در واقع منبع اصلی انرژی، گلیکوژن عضلات می باشد که طی مدت 3- 2 روز قبل از مسابقه و از طریق مصرف کربوهیدرات تامین می شود. اگر ذخایر انرژی عضلات در طی این دوره ی زمانی تشکیل و تکمیل نشده باشد، علیرغم مصرف یک وعده ی غذایی پر کربوهیدرات قبل از مسابقه، ورزشکار استقامتی نخواهد توانست، عملکرد خوبی از خود ارایه دهد.

یک برنامه ی غذایی قبل از مسابقه می باید تامین کننده ی 1000- 500 کیلو کالری انرژی بوده و بیشتر این کالری از کربوهیدرات تامین گردد. این وعده ی غذایی بایستی 4- 2 ساعت قبل از مسابقه صرف گردد تا زمان کافی برای هضم و خروج آن از معده وجود داشته باشد. در این وعده ی غذایی از مصرف مواد محرک که ممکن است باعث بروز ناراحتی های گوارشی شوند و یا غذاهای سنگین نظیر مواد غذایی حاوی مقادیر زیاد چربی و پروتئین، خودداری شود.

لازم به ذکر است که شناگران می توانند ذخایر گلیکوژنی خود را با کاستن از شدت تمرین در طی چند روز قبل از مسابقه و مصرف غذاهای پر کربوهیدرات، افزایش دهند.

تغذیه در زمان تمرین و مسابقه:

همانطور که ذکر شد، در برنامه های تمرینی شناگران، علاوه بر تمرین های داخل آب، گروهی از تمرینات نیز مانند دو و دوچرخه سواری نیز در نظر گرفته می شود. در این حالت ما بین تغذیه شناگران و سایر ورزشکاران تفاوت شایانی وجود ندارد و تا حدودی شبیه به هم می باشد. اما در مورد تمرینات داخل آب و یا مسابقات، توجه به دو نکته ضروری است:

1- در این ورزش امکان دریافت مواد غذایی در دوره های طولانی مدت تمرین و یا مسابقه وجود ندارد و شناگر ناچار به تأمین انرژی مورد نیاز خود در فواصل طولانی مدت خواهد بود.

2- ممکن است این تصور وجود داشته باشد که بودن در آب از بروز دهیدراتاسیون  سریع جلوگیری خواهد کرد. این تصور کاملاً اشتباه است. تمرینات سخت چه در داخل آب و چه خارج از آن، باعث دهیدراتاسیون خواهد شد. اما اولین علامت آن یعنی تعریق در شناگر به علت خیس بودن بدن احساس نمی شود. از طرف دیگر به علت ورود آب به داخل دهان، احساس تشنگی  نیز تا حدی برطرف می شود.

توجه به راهکارهای ذیل می تواند به حفظ شرایط ایده آل بدن کمک نماید:

- 3 تا 4 ساعت قبل از مسابقه، باید زنان 60 گرم و مردان 80 تا 100 گرم از کربوهیدارت ها با اندیس گلیسمی پایین مصرف نمایند. قند این مواد سریع جذب نمی شود و در نتیجه هنگام مسابقه انرژی مورد نیاز بدن را تأمین خواهند کرد. مانند: سیب ، گلابی  ، ماست ، سیب زمینی  و ... .

- از مصرف مواد غذایی پرچرب در وعده پیش از تمرین و یا مسابقه خودداری شود.

- در صورتیکه تمرین و یا مسابقه صبح زود انجام می گیرد و امکان مصرف صبحانه برای شناگر وجود ندارد، توصیه می شود 2 لیوان مایعات حاوی 6 تا 9 درصد کربوهیدارت مصرف گردد.

- توصیه می شود شناگران در فاصله زمانی 20- 15 دقیقه پس از پایان مسابقه و یا تمرین به منظور ترمیم سریع گلیگوژن عضلات از مواد کربوهیدارتی که سریع جذب می شوند، یا قدرت جذب آنها متوسط است، استفاده نمایند. علاوه بر آن همراهی سایر مواد مغذی از جمله پروتئین ها و تا حدی چربی نیز به تسریع این روند کمک خواهند کرد؛ بنابراین شناگران می توانند به ازای هر یک گرم پروتئین، 3 گرم کربوهیدارت دریافت کنند.

- بهتر است بخش کوچکی از وعده غذایی پس از مسابقه نیز به چربی اختصاص داده شود. وجود مقادیر زیاد چربی در وعده غذایی پس از مسابقه، به علت حجیم بودن آن، دریافت کافی و مناسب کربوهیدارت را با مشکل مواجه خواهد کرد.

در خاتمه لازم به ذکر است موفقیت در رشته های گوناگون ورزشی تنها منوط به تمرینهای دشوار و مداوم می باشد و در نظر گرفتن کیفیت و کمیت تغذیه و پیروی از یک برنامه غذایی مناسب نیز نقش مؤثری در موفقیت ورزشکار دارد.

 

در قسمت اول این مطلب ، در مورد کربوهیدرات ، چربی و پروتئین مورد نیاز شناگران صحبت کردیم . در این قسمت درباره ویتامین ها، املاح و مایعات مورد نیاز بحث خواهیم کرد.

ویتامین ها و مواد معدنی :

نیاز به برخی ویتامین ها و مواد معدنی در طی دوره ی تمرین و مسابقات ورزشی بیش از میزان توصیه شده است. البته دریافت مقادیر زیاد مواد غذایی که به دلیل افزایش نیاز به انرژی صورت می گیرد، تا حدودی این افزایش نیاز را مرتفع می کند. در غیر این صورت به کارگیری یک مکمل که حاوی ریز مغذی ها در حد توصیه شده ی روزانه باشد، لازم است.

تمرینات بدنی شدید از جمله استرس های اکسیداتیوی محسوب می شوند که برای جلوگیری از اثرات منفی آنها توصیه می شود شناگران در کنار استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین ها، از مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی  یعنی ویتامین های A  ، E ، C  و بتاکاروتن نیز استفاده نمایند.

شناگران در حین مسابقات و تمرینات، تقریبا از تمامی عضلات خود برای عملکرد هر چه بهتر استفاده می کنند. در چنین شرایطی خون رسانی به عضلات مختلف بدن و مواد مغذی موثر در سلامت این سیستم نظیر آهن، ویتامین B12، اسید فولیک  و ... از اهمیتی خاص برخوردارند.

علاوه بر این زنان شناگر در معرض کمبود آهن و کلسیم  هستند. این افراد می توانند برای رفع نیاز کلسیم خود از منابع غنی آن یعنی شیر کم چرب، ماست ، پنیر و ماهی ساردین استفاده کنند. بهترین منابع غذایی آهن ، انواع گوشت های کم چرب، جگر، دل و قلوه ، حبوبات ، آجیل  و برگه میوه ها است.

آهن از جمله املاحی است که در نتیجه تمرینات سنگین، بدن با کمبود آن مواجه خواهد شد. توصیه می شود شناگران منابع غنی از این ماده را در برنامه غذایی خود بگنجانند. همچنین توجه به روی، سلنیوم، کروم و قلع نیز به دلیل نقش آنها در واکنش های اکسیداتیو، در کنار توجه به سایر مواد معدنی، ضروری می باشد.

یک رژیم حاوی تمام گروه های غذایی، نیاز ورزشکاران به مواد مغذی را بر طرف خواهد نمود و در صورت نیاز به مصرف مکمل، این کار باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.

مایعات :

شناگران نیز همانند ورزشکاران سایر رشته های ورزشی عرق کرده و مایعات بدن خود را از دست می دهند. این اتلاف می تواند به بیش از 3 لیتر در روز برسد. بنابراین مصرف مایعات کافی  برای جایگزینی مایعات اتلافی یک شناگر حایز اهمیت است. وزن بدن و تغییرات آن در طی تمرین، راهنمای خوبی برای تعیین میزان مایعات مورد نیاز است. دریافت مایعات باید در حدی باشد که کاهش وزن شناگر تا مرحله ی بعدی مسابقه جایگزین گردد. یک روش مطلوب جهت مصرف مایعات پس از ورزش، مصرف 8- 2 لیوان مایعات به ازای هر کیلو گرم وزن از دست رفته است.

جلوگیری از هدر رفتن آب بدن (دهیدراتاسیون):

-  آب  به تنهایی قادر به جلوگیری از هدر رفتن آب بدن شناگران نمی باشد. در صورتیکه شناگر کمتر از یک ساعت و حتی کمتر از چند دقیقه تا شروع مسابقه زمان داشته باشد، نیز دریافت مایعات در صورت تحمل ورزشکار بلامانع می باشد.

- در طول دوره ی تمرین و یا مسابقه در صورت امکان، شناگر باید با فاصله زمانی 15 دقیقه، 180-120 میلی لیتر مایعات حاوی 6 تا 9 درصد کربوهیدارت مصرف نماید. باید به خاطر داشت مصرف مایعات باید قبل از بروز احساس تشنگی صورت گیرد؛ زیرا تشنگی از علائم هدر رفتن آب بدن است. پس شناگر باید قبل از بروز دهیدراتاسیون، مایعات دریافت نماید. مصرف آبمیوه بهترین نوشیدنی جهت تامین مایعات بدن است.

- با وجود مصرف مایعات قبل و حین تمرین و یا مسابقه، در پایان فعالیت بدنی شناگر باز هم دچار دهیدراتاسیون  خواهد شد و باید آب از دست رفته بدن را سریعاً جبران نماید.

در مطلب بعدی به شما خواهیم گفت که قبل از مسابقه و در طی تمرین و مسابقه چه باید بخورید تا انرژی کافی برای شنا کردن را داشته باشید.

 

شنا از جمله ورزش هایی است که نیاز به دوره های تمرینی سخت دارد. بطور معمول هر شناگر حرفه ای هفته ای 3-2 جلسه تمرین 6 ساعته خواهد داشت. علاوه بر این تمرینات که در آب انجام می شود، ممکن است در برنامه تمرینی این ورزشکاران تمرینات ایروبیک از قبیل دو یا دوچرخه سواری نیز منظور شود.

از طرف دیگر مسابقات المپیک شنا عموماً بصورت دوره های 7-3 روزه انجام می شوند و در هر روز شناگران در دو نوبت صبح و عصر به رقابت می پردازند. زمان هر مسابقه بسته به نوع آن و مقدار مسافتی که باید طی شود، از 20 ثانیه تا 15 دقیقه متغیر است. در مسابقاتی غیر از مسابقات المپیک ممکن است شناگران 3-2 بار در روز و هر بار به مدت 20 دقیقه تا چند ساعت با یکدیگر به رقابت بپردازند؛ بنابراین شنا ورزشی است که با توجه به زمان و مسافت طی شده ، در آن سیستم بی هوازی و یا هوازی غالب خواهد بود.

موفقیت در شنا نیز مانند سایر رشته های ورزشی به عواملی نظیر تمرینات، ساختارهای بدنی و رژیم غذایی بستگی دارد. شناگران همانند سایر ورزشکاران نیاز به پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع از تمام گروه های غذایی دارند که از تمام فاکتورهای اساسی و لازم جهت حفظ بدن در شرایط ایده آل تمرین و مسابقه برخوردار باشد.

شناگران به سهولت بین 5000- 2000 کیلو کالری انرژی را در روز، طی تمرینات ورزشی خود مصرف می کنند که این میزان وابسته به سن، جنس، اندازه ی بدن و ساعات فعالیت ورزشی متغیر می باشد و درشت مغذی ها تامین کننده ی انرژی مورد نیاز جهت انقباض عضلانی و ماده ی اولیه در ساخت و رشد بافت های بدن هستند.

بطور کلی رژیم غذایی یک شناگر باید شامل کربوهیدرات، چربی کم و مقادیر متوسطی از پروتئین باشد.

کربوهیدرات :

 کربوهیدارت  اولین و مهم ترین منبع تأمین انرژی بدن در هنگام فعالیت های ورزشی می باشد. دلیل این امر سرعت سوخت و ساز آنهاست، بدان معنی که این مواد به سرعت متابولیزه شده و انرژی خود را آزاد می کنند. تولید و تداوم انرژی در حین فعالیت های شدید عضلانی به در دسترس بودن گلیکوژن عضله و قند خود بستگی دارد.

امکان انجام تمرینات سبک، با سطح ناچیز منابع کربوهیدارتی میسر می باشد، اما تأمین انرژی مورد نیاز عضلات و حفظ توان انقباضی آنها برای انجام فعالیت های بیشتر و سنگین تر به هنگام تخلیه سوختی این منابع غیر ممکن است. براساس مطالعات باید 65- 55 درصد انرژی مورد نیاز در یک ورزشکار از کربوهیدرات تامین شود که این میزان حدود 600- 400 گرم بوده و 2400- 1500 کیلو کالری انرژی تولید می کند. در جامعه ی آمریکا میانگین مصرف کربوهیدرات 46 درصد کل انرژی است، در حالی که در کشور ما میانگین مصرف کربوهیدرات بالاتر از این حد می باشد. با این وجود برای اطمینان از دریافت مقادیر کافی کربوهیدرات بهتر است مصرف مواد غذایی نظیر نان ها، برنج، غلات آماده، ماکارونی، سیب زمینی  و میوه جاتی نظیر سیب ، موز ، ا نگور  و پرتقال  مورد توجه قرار گیرد.

پروتئین :

بدن برای ساخت و ترمیم عضلات به پروتئین  نیاز دارد. علاوه بر این ممکن است به عنوان منبع محدودی از انرژی، در فعالیت های ورزشی مورد استفاده قرار گیرند. با این وجود باید توجه داشت که دریافت بیش از حد پروتئین، منجر به ساخت عضلات بیشتر و یا قوی تر شدن عضلات نخواهد شد. بدن مقدار پروتئین مورد نیاز خود را مصرف نموده و مابقی را به چربی تبدیل می کند. توصیه می شود فقط 20 درصد از انرژی روزانه شناگران به پروتئین اختصاص داده شود.

تحقیقات انجام شده بر روی شناگران نشانگر آن است که این افراد به ازای هر کیلوگرم از وزن خود، 2 گرم پروتئین مصرف می کنند. این میزان بیش از میزان لازم جهت تامین نیازهای معمول یک ورزشکار است. لذا کمبود این ماده ی مغذی در این گروه نباید مشاهده شود. از طرف دیگر گیاهخواران  از جمله افراد در معرض خطر کمبود دریافت پروتئین هستند. افراد گیاهخوار باید مقادیر بیشتری شیر و لبنیات ، آجیل ، مغزها و سویا را مصرف کنند تا نیاز آنان به پروتئین برطرف شود. البته مقادیر زیاد شیر پرچرب و مغزها ممکن است با افزایش مصرف چربی همراه باشد. لیکن به دلیل عدم مصرف گوشت قرمز  که یکی از مهم ترین منابع چربی در برنامه ی غذایی است، این افراد وضعیت خطرناکی از نظر افزایش دریافت چربی نخواهند داشت.

چربی :

چربی ها سوخت خوبی برای فعالیت بدنی استقامتی دراز مدت (مثل شنا) هستند، اما این مواد در فعالیت های عضلانی سریع و با شدت زیاد، مقدار انرژی بسیار کمی آزاد می کنند که این امر به جهت کند بودن سوخت و ساز آن ها است.

از طرف دیگر یک شناگر می باید در برنامه ی غذایی معمول خود، مصرف چربی ها را در حد مورد نظر یعنی 25- 20درصد از کل انرژی حفظ نماید. مطالعات نشانگر آن است که دریافت چربی در این محدوده، عملکرد ورزشی فرد را تسهیل می کند. برای این امر می باید مصرف تخم مرغ ، کره، غذاهای سرخ کرده و مغزها  (گردو، پسته و ...) را کنترل کرد.

اکثر ورزشکاران بر این باورند که چربی ها برای سلامتی بدن مفید نمی باشند و آنها را از رژیم غذایی خود حذف می کنند. اما در حقیقت در هنگام فعالیت های ورزشی، چربی ها به عنوان منابع ثانویه تولید انرژی برای ورزشکاران محسوب می شوند تا به عنوان یک منبع انرژی ایفای نقش نمایند. بنابراین ورزشکاران می توانند دریافت چربی را تا حدی محدود نمایند، اما جایز به حذف تمام چربی ها از برنامه غذای خود نمی باشند. لذا توصیه می شود حداقل 20 درصد از انرژی روزانه ی شناگران به چربی اختصاص داده شود.

در قسمت دوم این مقاله، در مورد ویتامین ها، املاح و مایعات مورد نیاز بحث خواهیم کرد. با ما همراه باشید.